Dược liệu Việt Nam: Thực trạng và chính sách để phát triển

Việt Nam có nguồn cây dược liệu rất lớn, có nhiều loại quý hiếm, bên cạnh đó, dược phẩm còn là một ngành kinh tế quan trọng của nước ta, bởi nó góp phần giúp người dân, người lao động được đảm bảo sức khỏe. Từ đó hỗ trợ cho các ngành, lĩnh vực khác thực hiện tốt các sứ mệnh của mình. Tuy đã có nhiều chủ trương, chính sách liên quan đến phát triển dược liệu, nhưng vẫn còn những hạn chế, tồn tại cần khắc phục để ngành dược liệu Việt Nam có những bước phát triển nhanh, mạnh, đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Nguồn tài nguyên cây dược liệu phong phú, đa dạng

Việt Nam được biết đến với nguồn tài nguyên cây dược liệu phong phú và đa dạng, phản ánh sự giàu có của hệ sinh thái và văn hóa dân gian trong việc sử dụng các loại thảo mộc làm thuốc. Đất nước có hơn 4.000 loài thực vật được sử dụng trong y học cổ truyền, từ những loài cây quen thuộc như lúa nếp, gừng, nghệ, đến những loài đặc hữu như sâm Ngọc Linh, hoàng liên, đinh lăng.

Sự đa dạng này không chỉ đến từ số lượng loài mà còn từ các hợp chất sinh học có trong từng loài, mỗi loài mang trong mình những đặc tính dược lý khác nhau. Điều này mở ra cơ hội lớn cho việc nghiên cứu và phát triển các sản phẩm dược phẩm từ thiên nhiên, đồng thời cũng đặt ra thách thức trong việc bảo tồn và sử dụng bền vững.

Chính phủ Việt Nam đã nhận thức được tầm quan trọng của việc bảo tồn nguồn gen dược liệu và đã triển khai nhiều chương trình hỗ trợ nghiên cứu, bảo tồn và phát triển bền vững nguồn tài nguyên này. Điều này không chỉ giúp bảo vệ nguồn tài nguyên quý giá mà còn góp phần vào việc phát triển kinh tế, đặc biệt là trong lĩnh vực dược phẩm và y học cổ truyền

Thị trường dược liệu và các sản phẩm từ dược liệu

Thị trường dược liệu Việt Nam đang chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ và có tiềm năng lớn. Dưới đây là một số thông tin chi tiết:

Thị trường dược liệu:

• Tổng giá trị thị trường dược phẩm Việt Nam đạt 103.912 tỷ đồng, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm là 6% trong giai đoạn 2018-2020.
• Số lượng cơ sở bán lẻ thuốc tăng lên rõ rệt, từ 2.217 người trên một cơ sở bán lẻ thuốc xuống còn 1.564 người, cho thấy mức độ tiếp cận thuốc trong cộng đồng tại Việt Nam cao hơn nhiều so với mặt bằng chung quốc tế.

Sản phẩm từ dược liệu:

• Các sản phẩm từ dược liệu bao gồm trà cốm vị thuốc, cao dược liệu, và thực phẩm bảo vệ sức khỏe,.
• Công ty Cổ Phần Dược Liệu Việt Nam - VIETMEC là một địa chỉ uy tín chuyên cung cấp nguồn dược liệu sạch tự phát triển, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, và thuốc y học cổ truyền.
• Trung tâm nghiên cứu sản phẩm từ dược liệu đạt chuẩn HERBLAB là một trong những trung tâm nghiên cứu hàng đầu tại Việt Nam, với mục tiêu mang nguồn nguyên liệu dược liệu Việt Nam kết hợp cùng công trình nghiên cứu chất lượng để sản xuất dược phẩm đạt tiêu chuẩn cao.

Xu hướng và tiềm năng:

• Việt Nam được dự báo là một thị trường tiêu thụ dược liệu và các sản phẩm từ dược liệu rất lớn, với quy mô dân số khoảng 98.5 triệu người, trong đó 63% sống ở vùng nông thôn thường xuyên sử dụng y học cổ truyền hoặc thuốc từ thảo dược.
• Các tổ chức nghiên cứu về thảo dược Việt Nam đã tạo ra hơn 1000 bài thuốc nam khác nhau, mang lại giá trị y học và kinh tế lớn.

Nhìn chung, thị trường dược liệu và các sản phẩm từ dược liệu ở Việt Nam đang phát triển nhanh chóng và có nhiều cơ hội để mở rộng cả trong nước và quốc tế. Điều này không chỉ góp phần vào việc bảo vệ và nâng cao sức khỏe cộng đồng mà còn hỗ trợ cho sự phát triển kinh tế của đất nước.

Thực trạng phát triển dược liệu

Thực trạng phát triển dược liệu ở Việt Nam hiện nay có những điểm nổi bật sau:

Sự phát triển của ngành dược liệu:

• Việt Nam đã xây dựng được mạng lưới bảo tồn nguồn gene và trung tâm nghiên cứu giống cây thuốc trải dài khắp cả nước.
• Tổng diện tích phát triển cây dược liệu là 357.178ha, trong đó diện tích trồng trên đất lâm nghiệp và dưới tán rừng là 220.178ha; trồng trên đất nông nghiệp là 137.000ha.
• Đã lưu giữ và bảo tồn 1.531 nguồn gene thuộc 884 loài cây thuốc, bao gồm cả loài quý hiếm và có giá trị kinh tế.

Thách thức và hạn chế:

• Mặc dù có nguồn tài nguyên dược liệu lớn, nhưng vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế cần khắc phục.
• Các sản phẩm dược liệu phần lớn mang tính tự cung tự cấp, thiếu liên kết vùng và chuỗi giá trị.
• Các công ty dược tại Việt Nam chủ yếu sản xuất dạng bào chế đơn giản, thực phẩm chức năng và các loại thuốc generic.

Chính sách và chiến lược:

• Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1165/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược quốc gia phát triển ngành Dược đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045.
• Nghị quyết số 20 năm 2017 xác định nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu về phát triển dược liệu, bao gồm chính sách đặc thù cho dược liệu quý hiếm và ưu tiên đầu tư phát triển các vùng chuyên canh.

Hướng phát triển:

• Phấn đấu đến năm 2030, thuốc sản xuất trong nước sẽ đáp ứng khoảng 80% nhu cầu sử dụng và 70% giá trị thị trường.
• Xây dựng được 08 vùng khai thác bền vững dược liệu tự nhiên và 02 - 05 vùng trồng sản xuất dược liệu quy mô lớn

Cơ chế, chính sách phát triển dược liệu

1. Quyết định 376/QĐ-TTg năm 2021: Chương trình này nhằm phát triển công nghiệp dược, dược liệu sản xuất trong nước đến năm 2030, với tầm nhìn đến năm 2045. Mục tiêu chung là xây dựng ngành công nghiệp dược trong nước đạt trình độ cao, có giá trị thị trường trong top 3 ASEAN.
2. Ưu tiên phát triển: Chính sách ưu tiên phát triển công nghiệp dược, sản xuất nguyên liệu làm thuốc trong nước với các cơ chế chính sách khuyến khích, ưu đãi, hỗ trợ.
3. Thu hút đầu tư: Nhà nước Việt Nam chú trọng thu hút đầu tư nước ngoài trong sản xuất thuốc phát minh còn bản quyền, thuốc chuyên khoa đặc trị, thuốc generic có dạng bào chế công nghệ cao, vắc xin, sinh phẩm tham chiếu, sinh phẩm tương tự.
4. Phát huy lợi thế nguồn dược liệu: Việt Nam có nguồn tài nguyên cây dược liệu rất lớn, nhiều loài đặc hữu quý hiếm. Chính sách nhằm phát huy lợi thế này, đặc biệt là các loại dược liệu đặc hữu, quý, có giá trị kinh tế cao.
5. Chính sách đặc thù: Có chính sách đặc thù trong phát triển dược liệu, nhất là các dược liệu quý hiếm; ưu tiên đầu tư và tập trung phát triển các vùng chuyên canh, hình thành các chuỗi liên kết trong sản xuất, bảo quản, chế biến dược liệu

Một số giải pháp cho sự phát triển ngành dược trong thời gian tới

1. Hoàn thiện về thể chế, pháp luật: Tiếp tục cải thiện hệ thống hành lang pháp lý liên quan đến hoạt động sản xuất và lưu thông, phân phối thuốc.
2. Quy hoạch và đầu tư: Nâng cao năng lực cạnh tranh, tăng cường liên kết và tham gia chuỗi giá trị toàn cầu trong ngành dược.
3. Kiểm soát thị trường: Nâng cao năng lực quản lý và kiểm soát thị trường thuốc, nguyên liệu làm thuốc.
4. Sử dụng thuốc hợp lý: Đảm bảo sử dụng thuốc một cách hợp lý, an toàn và hiệu quả thông qua các biện pháp đồng bộ.
5. Khoa học công nghệ và nhân lực: Thúc đẩy phát triển khoa học công nghệ, đào tạo và nâng cao năng lực nhân lực trong ngành dược.
6. Hợp tác quốc tế: Mở rộng và thúc đẩy hợp tác quốc tế để học hỏi kinh nghiệm và áp dụng các tiến bộ kỹ thuật từ các nước phát triển.
7. Ứng dụng công nghệ thông tin: Áp dụng công nghệ thông tin và công nghệ 4.0, kết hợp với triển khai ứng dụng trí tuệ nhân tạo và chuyển đổi số để hiện đại hóa ngành dược.
8. Thông tin, truyền thông: Đẩy mạnh công tác thông tin, truyền thông để nâng cao nhận thức và hỗ trợ việc tiếp cận thông tin về ngành dược cho người dân

Công ty Cổ phần Cơ điện Phòng sạch Anh Khang Hotline: 1900 636 814 Email: info@akme.com.vn Website: akme.com.vn Add: Lô B7 Xuân Phương Garden, Đường Trịnh Văn Bô, Phường Phương Canh, Quận Nam Từ Liêm, Hà Nội.