Hướng dẫn thiết kế phòng sạch bệnh viện theo thông tư 18/2013/TT-BYT

Phòng sạch trong bệnh viện đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát nhiễm khuẩn, ngăn ngừa lây nhiễm chéo và bảo vệ sức khỏe người bệnh, nhân viên y tế. Theo Thông tư 18/2013/TT-BYT, phòng sạch phải tuân thủ các tiêu chuẩn kỹ thuật, đảm bảo an toàn sinh học, điều kiện vệ sinh, thông gió và các yếu tố khác để tạo ra một môi trường y tế an toàn. Vậy thiết kế phòng sạch bệnh viện sao cho chuẩn? Cùng Anh Khang cleanroom đi tìm hiểu thông tin chi tiết qua bài viết sau đây

Những nội dung chính của Thông tư 18/2013/TT-BYT

Bộ trưởng Bộ Y tế ban hành Thông tư quy định về vị trí, thiết kế, điều kiện cơ sở vật chất, kỹ thuật, thiết bị của các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh truyền nhiễm.

Điều 1: Vị trí và mặt bằng tổng thể

1. Đối với bệnh viện:
• Vị trí: Khu đất xây dựng bệnh viện cần có hệ thống giao thông thuận lợi, tuân thủ khoảng cách an toàn về môi trường với khu dân cư, bảo tồn thiên nhiên.
• Diện tích đất: Được quy định từ 50m² đến 100m²/giường bệnh, phù hợp để bố trí các khối khám bệnh, kỹ thuật, lưu trú bệnh nhân, hành chính, dịch vụ và các công trình phụ trợ.
• Quy hoạch: Bố trí mặt bằng tổng thể theo nguyên tắc một chiều, đảm bảo cách ly an toàn giữa khu vực khám bệnh và lưu trú.
• Tỷ lệ sử dụng đất: Diện tích xây dựng không vượt quá 35% diện tích khu đất, cây xanh chiếm 35%-40%, và phải có hệ thống xử lý chất thải theo quy chuẩn.
• An toàn: Bệnh viện cần có tường rào bảo vệ và cổng kiểm soát.
2. Đối với khoa truyền nhiễm và các cơ sở khác:
• Khoa truyền nhiễm phải được xây dựng riêng biệt, ở vị trí cuối hướng gió chính, có hệ thống hạ tầng tốt và đảm bảo cách ly an toàn với các khu vực xung quanh.

Điều 2: Yêu cầu chung về thiết kế, cơ sở vật chất và kỹ thuật

1. Tổ chức không gian:
• Phù hợp công năng: Thiết kế phải đáp ứng yêu cầu chuyên môn và đảm bảo tính hiện đại.
• An toàn và cách ly: Đảm bảo thông gió, chiếu sáng, phòng cháy chữa cháy theo tiêu chuẩn.
• Bố trí phòng làm việc: Mỗi khoa chuyên môn cần phòng cho lãnh đạo và nhân viên với đầy đủ trang thiết bị.
• Khu vực cách ly: Khu lưu trú bệnh nhân phải có khả năng chia thành nhiều đơn nguyên đảm bảo cách ly.
• Hệ thống xử lý: Phải có hệ thống xử lý nước, khí và rác thải.
2. Chiều cao phòng: Phòng làm việc chính phải có chiều cao ít nhất 3,30m, các phòng phụ là 2,80m.
3. Hành lang: Hành lang chính không được nhỏ hơn 2,40m, hành lang phụ không nhỏ hơn 1,50m.
4. Cửa đi: Chiều cao tối thiểu là 2,10m, chiều rộng tối thiểu 1,20m cho cửa 2 cánh và 0,80m cho cửa 1 cánh.
5. Cầu thang: Độ dốc không quá 30°, bản thang rộng ít nhất 1,60m, chiếu nghỉ không nhỏ hơn 2,00m.
6. Chiếu sáng và thông gió:
• Phòng mổ, thủ thuật và xét nghiệm cần có khả năng điều chỉnh ánh sáng, nhiệt độ và thông gió.
• Tỷ lệ diện tích cửa sổ so với diện tích sàn phải đảm bảo: Phòng thông thường ≥ 20%, phòng phụ trợ ≥ 15%.

Điều 3: Yêu cầu kỹ thuật

1. Phòng xét nghiệm: Phải tuân thủ quy định về an toàn sinh học theo từng cấp độ và điều kiện xét nghiệm HIV (nếu có).
2. Cabin vô trùng: Phòng sạch trong phòng xét nghiệm cần đáp ứng:
• Luân chuyển không khí ≥ 20 lần/giờ;
• Ánh sáng đạt 1080 Lux;
• Nhiệt độ từ 19°C – 22°C;
• Độ ẩm từ 45% – 60%.
3. Phòng cháy chữa cháy: Tuân thủ theo quy chuẩn QCVN 06:2010/BXD.
4. Khoảng cách lối thoát nạn: Được quy định rõ ràng theo từng bậc chịu lửa của công trình.
5. Hạ tầng kỹ thuật:
• Cấp điện: Cung cấp điện liên tục 24h/ngày, hệ thống chiếu sáng độc lập với hệ thống điện động lực.
• Cấp nước: Đảm bảo nước sạch liên tục, hệ thống nước vô trùng cho phòng mổ và xét nghiệm.
• Thoát nước và xử lý nước thải: Phải có hệ thống thoát nước và xử lý riêng biệt, nước thải đạt tiêu chuẩn loại A trước khi xả ra môi trường.
6. Xử lý chất thải rắn: Phải tuân thủ quy định quản lý chất thải y tế, với chất thải sinh hoạt và chất thải y tế được thu gom và xử lý riêng biệt.
7. Yêu cầu kết cấu và hoàn thiện công trình:
• Công trình phải có kết cấu bền vững, phù hợp với tiêu chuẩn xây dựng hiện hành.
• Tường và sàn: Phải sử dụng vật liệu dễ khử khuẩn, chống axít và dễ vệ sinh.
• Cửa sổ và cửa đi: Phải có hệ thống bảo vệ và thông thoáng phù hợp với yêu cầu cách ly.

Điều 4: Tiêu chuẩn diện tích và thiết kế

Diện tích được tính toán dựa trên tiêu chuẩn TCXDVN 365-2007 và các quy chuẩn khác liên quan đến việc thiết kế khoa chẩn đoán hình ảnh, cấp cứu, hồi sức tích cực, phẫu thuật và xét nghiệm.

Điều 5: Yêu cầu về thiết bị y tế

Thiết bị y tế tuân thủ theo danh mục tiêu chuẩn trang thiết bị y tế ban hành theo Quyết định 437/QĐ-BYT. Bổ sung thêm yêu cầu máy thở có thiết bị khử khuẩn, và các buồng bệnh cần trang bị máy tạo ozôn hoặc thiết bị khử khuẩn.

Điều 6: Hiệu lực thi hành

Thông tư này có hiệu lực từ ngày 15/08/2013.

Điều 7: Trách nhiệm thi hành

Các đơn vị liên quan thuộc Bộ Y tế, Sở Y tế các tỉnh, thành phố và các cơ quan y tế chịu trách nhiệm thực hiện Thông tư này. Mọi khó khăn, vướng mắc cần phản ánh về Bộ Y tế để được hướng dẫn giải quyết

Hướng dẫn thiết kế phòng sạch bệnh viện theo thông tư 18/2013/TT-BYT

Các yêu cầu cơ bản khi thiết kế phòng sạch bệnh viện

1. Phân loại cấp độ sạch của phòng:

Theo Thông tư 18/2013/TT-BYT, các phòng sạch trong bệnh viện được phân thành nhiều cấp độ khác nhau dựa trên số lượng hạt bụi có trong không khí. Cụ thể:

• Phòng cấp 1: Không quá 100 hạt bụi ≥ 0,5 micron/m³ không khí.
• Phòng cấp 2: Không quá 1.000 hạt bụi ≥ 0,5 micron/m³ không khí.
• Phòng cấp 3: Không quá 10.000 hạt bụi ≥ 0,5 micron/m³ không khí.
• Phòng cấp 4: Không quá 100.000 hạt bụi ≥ 0,5 micron/m³ không khí.

1. Hệ thống thông gió và lọc không khí:

Hệ thống thông gió và điều hòa không khí phải được thiết kế sao cho đảm bảo luồng không khí luôn chuyển động từ khu vực sạch hơn sang khu vực bẩn hơn, tránh ngược dòng không khí gây ô nhiễm. Cụ thể:

• Lọc khí: Phải sử dụng các bộ lọc HEPA (High Efficiency Particulate Air) có khả năng loại bỏ ít nhất 99.97% các hạt bụi có kích thước ≥ 0.3 micron.
• Luồng không khí: Phải đảm bảo luồng không khí đi qua phòng sạch theo nguyên tắc một chiều, với tốc độ và áp suất hợp lý để giữ cho môi trường luôn ở trạng thái kiểm soát.

1. Áp suất phòng:

Phòng sạch trong bệnh viện cần phải duy trì áp suất dương (đối với phòng phẫu thuật, ICU, phòng chăm sóc đặc biệt) hoặc áp suất âm (đối với phòng cách ly truyền nhiễm) tùy theo mục đích sử dụng. Điều này giúp ngăn ngừa sự xâm nhập hoặc thoát ra của các chất gây ô nhiễm.

Vật liệu xây dựng và hoàn thiện nội thất phòng sạch

• Tường và trần: Nên sử dụng vật liệu phẳng, không bám bụi, không phát sinh hạt, và dễ dàng vệ sinh. Thông thường, các vật liệu như inox, nhôm sơn tĩnh điện, hay các tấm nhựa chuyên dụng thường được ưu tiên sử dụng.
• Sàn nhà: Sàn phải được làm từ vật liệu chống trơn trượt, không bám bụi, chống tĩnh điện và có độ bền cao. Thảm nhựa hoặc gạch men chống khuẩn là lựa chọn tốt.
• Cửa ra vào: Cửa phải có khả năng tự động đóng kín và được lắp đặt bộ lọc không khí tại điểm tiếp giáp với các khu vực khác để đảm bảo ngăn chặn sự lây lan của các hạt bụi.

Hệ thống chiếu sáng và nhiệt độ phòng

>> Lý do phân áp suất trong phòng sạch bệnh viện

• Ánh sáng: Cường độ chiếu sáng trong phòng sạch phải đủ sáng để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong công việc, đồng thời không gây ra nhiệt lượng lớn làm ảnh hưởng đến hệ thống điều hòa không khí. Thông thường, đèn LED hoặc đèn huỳnh quang được sử dụng vì tính tiết kiệm điện và tuổi thọ cao.
• Nhiệt độ và độ ẩm: Nhiệt độ trong phòng sạch cần được duy trì trong khoảng từ 20°C đến 24°C, và độ ẩm tương đối từ 40% đến 60%, nhằm giảm thiểu sự phát triển của vi khuẩn và tạo sự thoải mái cho nhân viên y tế và bệnh nhân.

Kiểm soát và duy trì phòng sạch

Việc kiểm soát và duy trì chất lượng không khí trong phòng sạch là yếu tố quyết định đến hiệu quả hoạt động của phòng. Theo Thông tư 18/2013/TT-BYT, các bệnh viện cần thiết lập quy trình giám sát định kỳ, bao gồm:

• Đo đạc các chỉ số về số lượng hạt bụi, độ ẩm, nhiệt độ, và áp suất phòng.
• Kiểm tra và thay thế định kỳ các bộ lọc không khí HEPA.
• Vệ sinh phòng sạch thường xuyên, sử dụng các dung dịch diệt khuẩn chuyên dụng.

Thiết kế phòng sạch bệnh viện theo Thông tư 18/2013/TT-BYT là một công việc phức tạp và đòi hỏi sự tuân thủ nghiêm ngặt về các tiêu chuẩn kỹ thuật nhằm đảm bảo môi trường sạch sẽ và an toàn cho việc điều trị và chăm sóc sức khỏe. Quy trình thiết kế cần được thực hiện bởi các đơn vị chuyên nghiệp có kiến thức sâu về lĩnh vực này, và sự hợp tác chặt chẽ giữa bệnh viện với nhà thầu xây dựng, nhà cung cấp thiết bị để đạt được hiệu quả tối ưu.

Hy vọng với những chia sẻ của Anh Khang cleanroom về thiết kế phòng sạch bệnh viện theo Thông tư 18/2013/TT-BYT sẽ hữu ích với bạn. Để được tư vấn giải đáp thêm hãy liên hệ ngay đến hotline của chúng tôi để được hỗ trợ nhanh nhất nhé

Thông tin chi tiết về TƯ VẤN - THIẾT KẾ - THI CÔNG PHÒNG SẠCH, vui lòng liên hệ:

Công ty Cổ phần Cơ điện Phòng sạch Anh Khang Hotline: 1900 636 814 Email: info@akme.com.vn Website: akme.com.vn Add: Lô B7 Xuân Phương Garden, Đường Trịnh Văn Bô, Phường Phương Canh, Quận Nam Từ Liêm, Hà Nội.