Xử lý nước thải phòng thí nghiệm theo pháp luật hiện hành

Trong bối cảnh hiện nay, việc bảo vệ môi trường trở thành một yêu cầu cấp bách đối với mọi ngành nghề, bao gồm cả các hoạt động của phòng thí nghiệm. Phòng thí nghiệm, đặc biệt là trong lĩnh vực y tế, hóa chất, và công nghiệp, là nguồn phát sinh nước thải chứa nhiều chất độc hại. Việc xử lý nước thải phòng thí nghiệm theo đúng quy định của pháp luật hiện hành không chỉ nhằm bảo vệ môi trường mà còn đảm bảo an toàn cho sức khỏe cộng đồng.

Tính chất của nước thải phòng thí nghiệm

Nước thải phát sinh từ phòng thí nghiệm có những đặc tính phức tạp và chứa nhiều thành phần độc hại khác nhau như:

• Chất hóa học độc hại: Các hóa chất sử dụng trong quá trình thí nghiệm, bao gồm axit, kiềm, dung môi hữu cơ, chất oxy hóa, kim loại nặng như thủy ngân, chì, cadmium và các hợp chất khác. Những chất này nếu không được xử lý đúng cách sẽ gây ô nhiễm môi trường nước và đất, đồng thời có thể ảnh hưởng đến sức khỏe con người.
• Vi sinh vật gây bệnh: Nước thải từ các phòng thí nghiệm sinh học và y tế có thể chứa các vi sinh vật gây bệnh, vi khuẩn, virus, và các chất sinh học nguy hiểm khác.
• Chất phóng xạ: Trong các phòng thí nghiệm chuyên biệt như nghiên cứu hạt nhân hoặc y học hạt nhân, nước thải có thể chứa các chất phóng xạ, đòi hỏi phương pháp xử lý đặc biệt để tránh nguy cơ phát tán ra môi trường.

Với những đặc tính nguy hiểm như vậy, nước thải từ phòng thí nghiệm cần được xử lý đúng quy định để tránh gây hại cho môi trường và sức khỏe con người.

Quy định pháp luật hiện hành về xử lý nước thải phòng thí nghiệm

Tại Việt Nam, việc xử lý nước thải, bao gồm nước thải từ phòng thí nghiệm, được điều chỉnh bởi các văn bản pháp luật cụ thể như:

• Luật Bảo vệ Môi trường 2020: Đây là văn bản pháp lý quan trọng nhất, quy định các nguyên tắc cơ bản và yêu cầu chung đối với tất cả các loại hình xử lý chất thải, bao gồm nước thải từ phòng thí nghiệm. Theo luật này, các cơ sở sản xuất, bao gồm cả các phòng thí nghiệm, phải có hệ thống xử lý nước thải đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật quốc gia trước khi xả thải ra môi trường.
• Nghị định số 40/2019/NĐ-CP: Nghị định này quy định về hoạt động bảo vệ môi trường, trong đó nêu rõ các yêu cầu đối với hệ thống xử lý nước thải, đặc biệt là nước thải có chứa chất độc hại và vi sinh vật nguy hiểm. Các cơ sở phải lập báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) và thực hiện các biện pháp giảm thiểu ô nhiễm.
• Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nước thải công nghiệp QCVN 40:2011/BTNMT: Quy chuẩn này quy định các chỉ tiêu và giới hạn cho phép đối với nước thải công nghiệp, bao gồm nước thải từ các phòng thí nghiệm. Các thông số như pH, chất rắn lơ lửng (TSS), nhu cầu oxy hóa học (COD), nhu cầu oxy sinh học (BOD), kim loại nặng và vi sinh vật trong nước thải phải được kiểm soát ở mức cho phép trước khi thải ra môi trường.
• Thông tư số 36/2015/TT-BTNMT: Thông tư này quy định chi tiết về quản lý chất thải nguy hại, bao gồm quy định về thu gom, lưu trữ, vận chuyển và xử lý nước thải nguy hại từ các phòng thí nghiệm.

Các phương pháp xử lý nước thải phòng thí nghiệm

>> Kiểm soát vi sinh vật trong sản xuất vô trùng theo GMP EU

Để tuân thủ các quy định của pháp luật, các phòng thí nghiệm cần áp dụng các phương pháp xử lý nước thải phù hợp. Một số phương pháp phổ biến bao gồm:

• Xử lý cơ học: Đây là bước đầu tiên trong quá trình xử lý nước thải, bao gồm các quy trình như lọc, lắng để loại bỏ các hạt rắn, chất cặn và các tạp chất lớn. Các hệ thống lọc cơ học giúp tách bỏ các hạt có kích thước lớn trước khi chuyển sang các giai đoạn xử lý tiếp theo.
• Xử lý hóa học: Phương pháp này bao gồm việc sử dụng các hóa chất để trung hòa các chất độc hại có trong nước thải. Ví dụ, các axit hoặc kiềm có thể được trung hòa để điều chỉnh pH của nước thải. Ngoài ra, quá trình oxy hóa hóa học có thể được sử dụng để phá vỡ các hợp chất hữu cơ độc hại.
• Xử lý sinh học: Phương pháp xử lý sinh học thường được áp dụng để xử lý các hợp chất hữu cơ trong nước thải. Quá trình này sử dụng vi sinh vật để phân hủy các chất hữu cơ trong nước thải, giảm tải lượng ô nhiễm. Tuy nhiên, với nước thải chứa vi sinh vật nguy hại, cần áp dụng biện pháp khử trùng (như dùng tia UV hoặc chlorine) để tiêu diệt hoàn toàn các tác nhân gây bệnh.
• Xử lý bằng nhiệt: Đối với các loại nước thải đặc biệt nguy hiểm, chẳng hạn như chứa các chất phóng xạ hoặc vi sinh vật nguy hiểm, việc sử dụng nhiệt độ cao có thể là giải pháp an toàn. Phương pháp này giúp khử trùng và phân hủy các chất độc hại một cách hiệu quả.
• Xử lý bằng công nghệ màng lọc: Màng lọc siêu mịn (ultrafiltration) hoặc thẩm thấu ngược (reverse osmosis) là các công nghệ tiên tiến giúp loại bỏ các hạt vi sinh vật, kim loại nặng và các chất ô nhiễm khác có trong nước thải phòng thí nghiệm. Phương pháp này rất hiệu quả nhưng đòi hỏi chi phí đầu tư cao.

Quy trình quản lý và giám sát nước thải

Ngoài việc áp dụng các phương pháp xử lý phù hợp, các phòng thí nghiệm còn phải tuân thủ quy trình quản lý và giám sát nước thải theo quy định của pháp luật:

• Đánh giá tác động môi trường (ĐTM): Các phòng thí nghiệm cần lập báo cáo ĐTM hoặc kế hoạch bảo vệ môi trường, nêu rõ các biện pháp quản lý và xử lý nước thải. Báo cáo này cần được cơ quan chức năng phê duyệt trước khi cơ sở đi vào hoạt động.
• Thu gom và phân loại nước thải: Nước thải phải được thu gom và phân loại dựa trên mức độ nguy hại của nó. Các loại nước thải nguy hại cần được xử lý riêng biệt và tuân thủ các yêu cầu về quản lý chất thải nguy hại.
• Giám sát định kỳ: Phòng thí nghiệm cần tiến hành giám sát định kỳ chất lượng nước thải theo các tiêu chuẩn đã được quy định. Các kết quả giám sát phải được lưu trữ và báo cáo cho cơ quan quản lý môi trường để đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật.

Kết luận

Xử lý nước thải phòng thí nghiệm theo pháp luật hiện hành là một yêu cầu bắt buộc để bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng. Các phòng thí nghiệm cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về quản lý, xử lý nước thải nguy hại và giám sát định kỳ để đảm bảo rằng nước thải trước khi xả ra môi trường đã đạt các tiêu chuẩn an toàn. Điều này không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn góp phần nâng cao uy tín của các cơ sở nghiên cứu và sản xuất trong lĩnh vực khoa học và công nghệ.

Thông tin chi tiết về TƯ VẤN - THIẾT KẾ - THI CÔNG PHÒNG SẠCH, vui lòng liên hệ:

Công ty Cổ phần Cơ điện Phòng sạch Anh Khang Hotline: 1900 636 814 Email: info@akme.com.vn Website: akme.com.vn Add: Lô B7 Xuân Phương Garden, Đường Trịnh Văn Bô, Phường Phương Canh, Quận Nam Từ Liêm, Hà Nội.